ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΩΛΟΝΟΣ» ΣΤΙΣ ΑΣΑΦΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΦΟΡΕΙΑΣ ΠΑΛΑΙΟΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ – ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ                Τετάρτη 28.03.2018

ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ                Αριθ. Πρωτ.: 113

ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ - ΦΟΛΟΗΣ  O «ΩΛΟΝΟΣ»                              

olonos2010@gmail.com

Θέμα: Απάντηση του Συλλόγου «Ωλονός» στις ασάφειες της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας για τα μνημεία του Ερύμανθου.

Θέμα: Απάντηση του Συλλόγου «Ωλονός» στις ασάφειες της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας για τα μνημεία του Ερύμανθου.

Ύστερα από τα δημοσιεύματα του Συλλόγου Προστασίας της Φύσης και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς «Ωλονός» που αναφέρονταν στην προστασία και την ανάδειξη των σπηλαίων του όρους Ερύμανθος, η Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας μας πληροφορεί ότι, κλιμάκιό της εκτέλεσε αυτοψία στις 13-14 Σεπτεμβρίου 2017.

Με το από 24.01.18 έγγραφο που μας έστειλαν, δεν κατάφεραν να μας διαφωτίσουν, αφού δε βρήκαν καμία λέξη ή πρόταση για διάσωση ή ανάδειξη των σπηλαίων, αλλά μας μπέρδεψαν περισσότερο με την προχειρότητα και τις ασάφειες που μας διατυπώνουν. Λυπούμαστε ιδιαίτερα που βρισκόμαστε στη δυσάρεστη θέση να αμφισβητήσουμε μια επιστημονική ομάδα, μια δημόσια υπηρεσία, που δεν προσέγγισε με την ανάλογη προσοχή τα αιτήματά μας.

Στα επιχειρήματα που διατυπώνουν δεν μας λένε με σαφήνεια, αλλά με μισόλογα και διφορούμενες απαντήσεις του τύπου, «ήξεις, αφήξεις…», «ναι μεν αλλά…», «είναι μνημεία, αλλά δεν…», «εμπίπτει, αλλά δεν ενδείκνυται για να καταστεί επισκέψιμο» και διάφορα άλλα που θ´ αντικρούσουμε ένα-ένα παρακάτω.

Κύριοι, της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας, μας διαβεβαιώνεται ότι:

1.  Το σπήλαιο Αμαρκιανού περιλαμβάνεται στ’ αρχαία μνημεία και συνεπώς εμπίπτει στις προστατευτικές διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας, ωστόσο δεν ενδείκνυται να καταστεί επισκέψιμο, λόγω της δυσκολίας πρόσβασης σ’ αυτό και κυρίως λόγω της μορφολογίας του.

Το εάν μπορεί να είναι επισκέψιμο ή εάν υπάρχουν δυσκολίες στην πρόσβαση εκτιμούμε ότι είναι «αλλουνού παπά ευαγγέλιο» δηλαδή υπόθεση άλλου υπουργείου ή έστω του δήμου και όχι δική σας. Με ποιό σκεπτικό μας λέτε ότι δεν είναι επισκέψιμο; Κάνατε κάποια μελέτη ή φέρατε μηχανικούς και σας είπαν ότι είναι αδύνατη η κατασκευή δρόμου ή έστω κλίμακας με 100 - 150 σκαλοπάτια; Δηλαδή σήμερα, εάν θέλουν να καταφτάσουν στο σπήλαιο πεζοπόροι, μπορούν ή δεν μπορούν να το επισκεφθούν; Προσπαθείτε δηλαδή να μας πείσετε ότι τα σπήλαια που βρίσκονται στον ελλαδικό χώρο, μορφολογικά βρίσκονται επάνω σε δρόμο ή σε εθνική οδό;

Συνεχίζετε πιο κάτω και μας λέτε ότι εκτός της μορφολογίας του, απουσιάζει ο σταλακτικός ή σταλαγμιτικός διάκοσμος.

Να συμφωνήσουμε μαζί σας ότι οι σταλακτίτες του σπηλαίου, φαίνονται και ας υποθέσουμε ότι εκτιμάτε πως δεν είναι σπουδαίοι. Τους σταλαγμίτες όμως πού τους είδατε και τους χαρακτηρίζετε ως μη σπουδαίους; Άρα δεν κάνατε αυτοψία, γιατί  αν κάνατε θα γνωρίζατε ότι οι σταλαγμίτες δεν είναι ορατοί, διότι το δάπεδο του σπηλαίου στο σύνολό του είναι σκεπασμένο με εκατοντάδες κυβικά αποβλήτων, από τα αιγοπρόβατα που σταβλίζονταν για πάρα πολλά χρόνια. Γι’ αυτό οι άνθρωποι που δημιούργησαν  τις προϋποθέσεις για τις θέσεις που εσείς κατέχετε σήμερα, εκτίμησαν ότι για να καθαριστεί το δάπεδο απαιτούνται  δύο (2) μήνες εργασίας.

Με λίγα λόγια κύριοι, ακυρώνετε τη Μεγάλη Κυρία των Βουνών και των Σπηλαίων την διακεκριμένη Ελληνίδα σπηλαιολόγο Άννα Πετροχείλου που πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της κάτω από τη Γη, που έχει εξερευνήσει πάνω από 1.000 σπήλαια, βάραθρα και υπόγειους ποταμούς σε όλο τον κόσμο, που έχει τιμηθεί με πληθώρα μεταλλίων και περγαμηνών από το Υπουργείο Τουρισμού, την Ακαδημία Αθηνών, τη Σπηλαιολογική Εταιρεία Κούβας, την Ακαδημία Τσεχοσλοβακίας και δεκάδες Δήμους, Οργανώσεις, Συλλόγους, Σωματεία του εξωτερικού και εσωτερικού, με αποκορύφωμα το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος από τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Σας επισυνάπτουμε το από 01/10/1971 δημοσίευμα της Απογευματινής με τίτλο «Βουκολικές παραστάσεις σε σπήλαιο», όπου η Άννα Πετροχείλου αφού κάνει μια περιγραφή του σπηλαίου, μας πληροφορεί ότι η ηλικία του υπολογίζεται σε 500.000 χρόνια, χωράει 1000 άτομα και ότι παρόμοια έχει παρατηρήσει στην Ισπανία, στη Γιουγκοσλαβία και στην Κεφαλλονιά (σπήλαιο Δρογοράνη). Σύμφωνα με την ίδια στο σπήλαιο θα μπορούσαν να δοθούν βουκολικές και μυθολογικές θεατρικές παραστάσεις, ενώ για την άμεση αξιοποίησή του απαιτούνται τουλάχιστον 200.000 δραχμές χωρίς το φωτισμό καθώς και δύο μήνες εργασίας. Επιπλέον κρίνει ότι είναι απαραίτητο να γίνει παράκαμψη του δρόμου από την Αγία Παρασκευή ως το σπήλαιο.

Η Άννα Πετροχείλου δήλωνε το 1971 στην εφημερίδα, ότι επρόκειτο να ξανά επισκεφτεί σύντομα το Αμαρκιανό για μια πιο προσεκτική μελέτη. Δυστυχώς όμως δεν πρόλαβε να την υλοποιήσει.

2. Στο σπηλαιοβάραθρο Διακότρυπα ή Δρακότρυπα, που βρίσκεται στην αριστερή όχθη του ποταμού Πηνειού, στην θέση Κάρες, πλησίον στα Καλύβια Κρυόβρυσης, μας προτρέπετε να βάλουμε φράχτη και να βγάλουμε ή να αλλάξουμε τις πινακίδες. Με λίγα λόγια μας λέτε, ότι θα ήταν καλύτερα να ξεχάσουμε την ύπαρξή του.

Να ξεχάσουμε δηλαδή, τον Νίκο Πολίτη που στο βιβλίο του "Παραδόσεις" στον Ά τόμο γράφει για την Δρακότρουπα; Να ξεχάσουμε τον Χρ. Κορύλλο, γιατρό των Πατρών πεζοπόρο και περιηγητή, γνωστό από τα βιβλία του «Χωρογραφία της Ελλάδος» και «Πεζοπορία από Πατρών εις Καλάμας», που επισκέφθηκε την περιοχή το 1890 και μας δίνει την δική του εξήγηση; Να ξεχάσουμε τον Γυμνασιάρχη Γεώργιο Παπανδρέου που στις αρχές του 1900 στο βιβλίο του «Η Ηλεία διά μέσου των αιώνων» αναφέρει και αυτός για τα μυστήρια της Δρακότρυπας; Να ξεχάσουμε και τόσους άλλους που την μνημονεύουν ή την εξερεύνησαν; Και για την ιστορία ο δρόμος δεν είναι «Γιαννόπουλου-Τσιπιάνων» αλλά Σπαρτουλιάς (Ε.Ο. 111) - Κρυόβρυσης.

3. Για το τρίτο αξιοθέατο, το σπήλαιο του Τουρκοπαναή (Μπελογιάννη), μας λέτε, ότι ναι μεν περιλαμβάνεται στ´ αρχαία μνημεία και συνεπώς εμπίπτει στις προστατευτικές διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας, ωστόσο δεν ενδείκνυται να καταστεί επισκέψιμο, λόγω των γενικότερων μορφολογικών συνθηκών που επικρατούν τόσο στο εσωτερικό, όσο και στον εξωτερικό χώρο του σπηλαίου, αλλά και της γενικότερης κατάστασής του, η οποία θα εγκυμονούσε σοβαρούς κινδύνους για τους επισκέπτες. Εδώ κύριοι ξεπεράσατε τα όρια και αμφιβάλουμε αν το επισκεφτήκατε, μάλλον θα το είδατε «απ’ αγνάντιο», διότι με λίγα λόγια μας λέτε ότι θα ήταν αξιοποιήσιμο, εάν βρισκόταν επάνω σε εθνική οδό. Εμείς εκτιμούμε ότι το κόστος επισκευής του, τοποθέτησης  κιγκλιδώματος και μιας σκάλας είναι πολύ μικρό.

Ως επίλογο κάνουμε έκκληση όχι σε δημοσίους υπαλλήλους, αλλά σ´ έγκριτους επιστήμονες του ελλαδικού χώρου καθώς και του εξωτερικού και ευχόμαστε να μας διαψεύσουν, για να μην τρέπεστε ως ανευθυνοϋπεύθυνοι της δημόσιας διοίκησης γι’ αυτή την πρόχειρη κατ’ εμάς και μη τεκμηριωμένη αυτοψία.Ο 

ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                           ΤΟ Δ.Σ.

Παπαντωνόπουλος  Κώστας                 Χρονόπουλος Ανδρέας   

6977223610                                      Τουτούνης Ηλίας

                                                        Συλάϊδου Νατάσσα

                                                        Αθανασόπουλος Ανδρέας

                                                        Μπιλάλης Κώστας

                                                        Μαρτζάκλης Θοδωρής

Το έγγραφο της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού

Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας

Διεύθυνση: Αρδηττού 34β, 11 636, Αθήνα

Τηλέφωνο: +30 210 92 32 358, +30 210 92 24 339

Φαξ: +30 210 92 20 322

Έδρα: Αθήνα, Θεσσαλονίκη

E-mail: efps@culture.gr

ΘΕΜΑ: Σχετικά με αυτοψία σε σπήλαια του όρους Ερύμανθος Π. Ε. Ηλείας.

Σχετ. : Το υπ’ αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΕΠΣ/ΤΑΠΙΠ/26334/18339/302/206/24.1.2018 Πρακτικό Αυτοψίας.

Σε συνέχεια της αυτοψίας που πραγματοποιήθηκε από κλιμάκιο της Υπηρεσίας μας, στις 13-14 Σεπτεμβρίου 2017, στα σπήλαια του όρους Ερύμανθος και σύμφωνα με το ως άνω σχετικό στο οποίο αναφέρονται τα αποτελέσματα αυτής, σας ενημερώνουμε για τα εξής:

·         Το σπήλαιο Αμαρκιανού περιλαμβάνεται στα αρχαία μνημεία και συνεπώς εμπίπτει στις προστατευτικές διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας, ωστόσο δεν ενδείκνυται για να καταστεί επισκέψιμο, λόγο της δυσκολίας πρόσβασης σ’ αυτό, και κυρίως λόγω της μορφολογίας του και της απουσίας σταλακτικού ή σταλαγμιτικού διακόσμου.

·         Το σπηλαιοβάραθρο Διακότρυπα, που βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Πηνειού και στο τέλος μιας φυσιολατρικής περιπατητικής διαδρομής, αποτελεί γεωλογικό σχηματισμό μεγάλου βάθους, περίπου 40 μ. που καταλήγει σε λίμνη και λειτουργεί ως καταβόθρα. Λόγω της επικινδυνότητας του σπηλαιοβαράθρου προτείνουμε την τοποθέτηση ασφαλούς πλέγματος επί του ανοίγματος, προς αποφυγή ατυχήματος. Επισημαίνουμε ότι δεν θεωρούμε σκόπιμη την ύπαρξη ενημερωτικής πινακίδας επί της επαρχιακής οδού Γιαννόπουλου- Τσιπιάνων. Αντίθετα θα μπορούσε μια πινακίδα να υποδεικνύει απλά τη διαδρομή προς τις όχθες του ποταμού.

·         Το σπήλαιο του Τουρκοπαναγή, που χρησιμοποιήθηκε ως ασκηταριό της ιεράς Μονής επάνω Νοτενάς στο Κακοταροβούνι, αρχικά, και ως κρησφύγετο του ήρωα της Επανάστασης του 1821 Παναγιώτη Μπελογιάννη (Τουρκοπαναγή), αργότερα περιλαμβάνεται στα αρχαία μνημεία και συνεπώς εμπίπτει στις προστατευτικές διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας, ωστόσο δεν ενδείκνυται α καταστεί επισκέψιμο λόγω των γενικότερων μορφολογικών συνθηκών που επικρατούν τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό χώρο του σπηλαίου, αλλά και της γενικότερης κατάστασής του, η οποία θα εγκυμονούσε σοβαρούς κινδύνους για τους επισκέπτες.

Αφού σας ευχαριστήσουμε για τις παρεχόμενες διευκολύνσεις κατά την επίσκεψη των παραπάνω σπηλαίων, σας γνωρίζουμε ότι η Εφορία μας αξιοποιεί όλες τις παρεχόμενες πληροφορίες που αφορούν σε σπηλαιολογικούς σχηματισμούς και δεν είναι αρνητική σε ανάδειξη και αξιοποίησή τους όταν συντρέχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις.

Ο Προϊστάμενος της εφορίας

  Ανδρέας Ι. Ντάρλας

Φωτογραφίες από σπήλαιο Αμαρκιανού

Φωτογραφίες από το Σπήλαιο του Τουρκοπαναή:

Φωτογραφίες από το σπήλαιο του Τουρκοπαναή