ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ 20 Ιουλίου-2015
ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Αριθ.Πρωτ.:103
ΕΡΥΜΑΝΘΟΥ - ΦΟΛΟΗΣ O «ΩΛΟΝΟΣ»
Θέμα: ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΔΑΦΝΙΩΤΙΣΣΑ Ή
ΠΑΝΑΓΙΤΣΑ – ΕΝΑ ΜΝΗΜΕΙΟ ΥΠΟ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ
Ο Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου
βρίσκεται στη θέση «Παναγίτσα» περιφερείας Κοινότητας Δαφνιώτισσας Νομού Ηλείας.
Μ’ ένα προσεκτικό κοίταγμα
αποκαλύπτεται, ότι ο ναός είναι ένα παμπάλαιο κτίσμα, το δε δομικό του υλικό, είναι
ακόμη πιο παλαιό. Το μνημείο, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της
περιοχής και έχει γίνει αιτία δημιουργίας παραδόσεων που μεταφέρονται από στόμα
σε στόμα και από γενιά σε γενιά των κατοίκων της περιοχής. Το ενδιαφέρον και η
αρχαιολογική αξία της Δαφνιώτισσας είναι πολύ μεγαλύτερη από την καταφανή και
αναμφισβήτητη ύπαρξη στην ίδια θέση πρώτα αρχαίου Ελληνικού μεγαλοπρεπούς και
σπουδαίου ναού. Πράγματι ο ναός έχει ανεγερθεί σίγουρα από υλικά ερειπωμένου ή
αυτού του κατεδαφισμένου ναού.
Ο Ναός είναι τρίκλιτος
λιθόκτιστος Βασιλική, Βυζαντινής αρχιτεκτονικής, εμβαδού 80,67 τετραγωνικά
μέτρα χωρίς τρούλο, χωρίς νάρθηκα ή γυναικωνίτη. Τα κλίτη χωρίζονται με χοντρό
τοίχο και συγκοινωνούν με αψιδωτά ανοίγματα. Κάθε κλίτος έχει από τα δυτικά και
εξωτερική δική του είσοδο δηλαδή η δυτική του όψη έχει τρεις πόρτες. Στα βορινά
και νότια κανένα άνοιγμα πόρτας ή παράθυρου. Εξωτερικά τοίχοι γυμνοί χωρίς
επιχρίσματα η δε σκεπή είναι απλή ξύλινη με κοινά κεραμίδια. Το πιο
αξιοπρόσεκτο στο ναΰδριο αυτό είναι το υλικό της τοιχοποιίας του.
Από τα θεμέλια του ναού έως την
στέψη των φερόντων τοίχων υπάρχει διαστρωμάτωση από διαφορετικούς λίθους και
κονιάματα. Η τοιχοποιία άτσαλη και ακαλαίσθητη. Είναι όμως λιθοδομή από κατεργασμένους
ισοδομικούς κογχυλιάτες λίθους.
Από τα θεμέλια μέχρι κάποιου
ύψους των τοίχων υπάρχει κογχυλιάτης λίθος (τζαβιδόπετρα) λαξευμένος και πολύ
καλά δομημένος. Ας σημειωθεί εδώ ότι ο κογχυλιάτης λίθος είναι ένα πέτρωμα που
δεν απαντάται στην περιοχή. Από ένα σημείο και πάνω, ο κογχυλιάτης λίθος δίνει
τη θέση του σε απλούς λίθους της περιοχής, όχι καλά δομημένους μαζί με ψημένα
συμπαγή τούβλα και μικρότερους λίθους για σφήνωμα. Η λιθοδομή του πρώτου
κτίσματος ίσως μαρτυράει το πάγκαλο μεγαλοπρεπές του πρώτου ναού. Στο υπέρυθρο
της κεντρικής πύλης βρίσκεται εντοιχισμένος ένας βυζαντινός σταυρός σκαλισμένος
σε πλάκα από σκληρή σιδερόπετρα διαστάσεων 0,40Χ0,60μ. Ο σταυρός είναι προμήκης
με ισοσκελή τραπεζοειδή σκέλη διανθισμένα στα άνω μεν με δύο σπειροειδή
σχεδιάσματα στα πλευρά απλού ανάγλυφου σταυρού, τα δε υπόλοιπα με τρεις απλές
ακτινωτές γλυφές.
Το ύψος του μνημείου είναι 3,00μ.
και πάνω από το φυσικό έδαφος και το ύψος της σύγχρονης ξύλινης κεραμοσκεπούς
στέγης είναι 1,80μ. Το θεμέλιο είναι και αυτό λιθόκτιστο, η δε στάθμη
θεμελίωσης βρίσκεται περίπου 1,40μ. κάτω από το φυσικό έδαφος. Τα πάχη, των
φερόντων τοίχων, κυμαίνονται από 67cm στην πρόσοψη, σε 72cm στην ανατολική όψη.
Στην ανατολική όψη οι κόγχες του ιερού είναι πολυγωνικές εξωτερικά και ημικυκλικές
εσωτερικά. Στη δυτική πλευρά της εκκλησίας αποκαλύφθηκε από την ανασκαφή
ορθογώνιο λιθόκτιστο θεμέλιο σε απόσταση 2,80μ. από την πρόσοψη και μήκους όση
και η πρόσοψη 9,85μ. Εσωτερικά η εκκλησία είναι σοβατισμένη και το δάπεδο
είναι από σκυρόδεμα. Δύο συμπαγείς φέροντες τοίχοι με τρία τοξωτά ανοίγματα
0,70μ. έως 0,85μ. ο καθένας, διασχίζουν το μνημείο από ανατολή προς δύση και το
χωρίζουν σε τρία κλίτη.
Το μνημείο, δυστυχώς, χάρη στην συνεχόμενη αμέλεια των
υπευθύνων βρίσκεται υπό καταστολή (ιατρική ορολογία) και ακριβώς ένα βήμα πριν
τον θάνατό του και όταν αυτός επέλθει, σίγουρα κοντά του θα παρασύρει και τον
πολιτισμό μας. Φαίνεται πως οι υπεύθυνοι δαπάνησαν μερικά χρήματα, το
υποστύλωσαν πρόχειρα αναμένοντας πότε θα ισοπεδωθεί. Εκτιμούμε, ότι, δεν χρειάζεται κάποιος μεγάλος
σεισμός αλλά ένα μικρός βαθμός της κλίμακας Ρίχτερ για να τελειώσει η τοπική μας ιστορία και ο πολιτισμός τόσων
χρόνων. Ποιοι είναι αυτοί οι αρμόδιοι που εγκρίνουν και αποφασίζουν για το
μέλλον του πολιτισμού μας; Με ποιες προδιαγραφές και που απόβλεπε αυτή η υποστύλωση;
Τέλος αν έχουν κάτι υπ’ όψιν τους τι περιμένουν;
Ο σύλλογος Ωλονός καταγγέλλει δια μέσω του τύπου το
πολιτιστικό έγκλημα που διαπράττεται εις βάρος της ιστορίας και του πολιτισμού μας.
Σημειώνεται ότι σε μερικές
εκατοντάδες μέτρα πιο πέρα, βρίσκεται λατομείο (νταμάρι) εξόρυξης αδρανών
υλικών όπου συνεχίζεται ακόμη μια τεράστια οικολογική καταστροφή, που σίγουρα
θα επηρεάσει την χλωρίδα και την πανίδα αλλά και την φυσική διαμόρφωση της
περιοχής.
Πρόεδρος Γραμματέας
Παπαντωνόπουλος
Κων/νος Συλάιδου
Νατάσα
6977223610
Τα μέλη :
Αντιπρόεδρος: Χρονόπουλος Ανδρέας
Ταμίας: Δρακοπούλου
Ευγενία
Υπεύθυνος Τύπου και
Προβολή: Μαρκόπουλος Γεώργιος
Υπεύθυνος Δημοσίων
Σχέσεων: Τουτούνης Ηλίας
Μέλος: Αθανασόπουλος
Ανδρέα
Έφη
Γεωργοπούλου-Σαλτάρη, Βουλευτής Ηλείας ΣΥΡΙΖΑ:
